IPO là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi bời các nhà đầu tư chứng khoán (những nhà đầu tư lâu năm, đã có nhiều kiến thức và kinh nghiệm trên thị trường chứng khoán).
Đôi lúc bạn cũng có thể bắt gặp cụm từ “IPO” trên các trang mạng, báo chí, truyền hình,…
Vậy IPO là gì? Nếu bạn là nhà đầu tư mới và còn mơ hồ về IPO thì bài viết này sẽ dành riêng cho bạn.
1. IPO là gì?
IPO là viết tắt của cụm từ Initial Public Offering. Có thể dịch là Phát hành lần đầu ra công chúng (phát hành cổ phiếu nhé).
IPO là khi cổ phiếu của một công ty bắt đầu giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán và khi những nhà đầu tư công chúng (như chúng ta) có thể bắt đầu đầu tư vào công ty đó thông qua việc mua cổ phiếu.
Cũng có thể nói, ngày IPO là ngày mà một công ty tư nhân sẽ trở thành một công ty đại chúng (công ty cổ phần).
2. IPO diễn ra như thế nào?
Một công ty tư nhân muốn trở thành công ty đại chúng sẽ phải trải qua những bước cơ bản dưới đây.
Bước 1: Một công ty khởi đầu là một công ty tư nhân, nghĩa là không có cổ phiếu giao dịch trên sàn. Người sáng lập và các thành viên chủ chốt là những người góp vốn và sở hữu công ty.
Bước 2: Công ty quyết định phát hành cổ phiếu. Thông thường họ sẽ làm việc với Công ty chứng khoán và Ngân hàng đầu tư để tính toán số lượng cổ phiếu phát hành, giá chào bán là bao nhiêu, thời điểm phát hành thích hợp nhất,…
Bước 3: Công ty sẽ trình hồ sơ và đơn xin phát hành cổ phiếu lên Ủy ban chứng khoán.
Bước 4: Hoàn tất và thông qua các thủ tục, sau đó lựa chọn ngày phát hành. Công ty sẽ tiến hành thông báo cho các nhà đầu tư, phát hành tin tức, PR trên báo chí,…
Bước 5: Ngày IPO. Cổ phiếu chính thức giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán.
Một lưu trình IPO đại khái là như vậy, bạn có thể tham khảo, biết đâu sau này nếu bạn thành lập công ty và muốn phát hành cổ phiếu thì lúc đó bạn đã biết cách tiến hành rồi nhé 🙂
3. Lý do công ty tiến hành IPO là gì?
Lý do chính khiến các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán là để huy động vốn, thứ mà họ cần để mở rộng hoạt động kinh doanh của họ. Ngoài ra, còn một số lý do IPO như sau:
- Giúp những người nội bộ có thể thoái vốn: Những nhân viên ban đầu có thể sở hữu cổ phần công ty nhưng không có cách nào để bán cổ phần của họ. Sau khi IPO, họ có thể bán cổ phần của mình cho công chúng để lấy tiền mặt
- Nâng tầm công ty: Uy tín và danh tiếng công ty sẽ được nâng cao khi cổ phiếu của họ được giao dịch trên sàn chứng khoán
- Cơ hội “quảng cáo”: Việc có một đợt IPO lớn, hấp dẫn có thể thu hút các nhà đầu tư tiềm năng, và nhiều người biết đến công ty hơn
- Thu hút và giữ chân nhân sự: Với cổ phiếu được giao dịch công khai, công ty có thể đưa ra các kế hoạch trả thưởng bằng cổ phiếu cho nhân viên, điều này có thể khiến công ty trở thành một nơi làm việc hấp dẫn hơn
4. Một vài nhược điểm khi IPO
Trong quá khứ, không ít những công ty sau khi IPO rồi sau đó quyết định quay lại công ty tư nhân.
Mặc dù tiền vốn nhiều hơn, thu hút nhiều nhân viên xuất sắc hơn, nhưng các công ty IPO cũng phải đối mặt với một số rủi ro bao gồm:
- Chịu áp lực tăng trưởng: cổ đông sẽ đặt nhiều câu hỏi và gây áp lực đến hội đồng quản trị nếu công ty làm ăn không phát triển
- Phải công khai tài chính và các thông tin nhạy cảm khác của công ty
- Tuân thủ các quy định bổ sung dành riêng cho các công ty đại chúng, và phải nộp hàng tấn báo cáo bắt buộc
- Chi phí cao trong việc chuẩn bị IPO, công ty phải trả một khoảng chi phí khá lớn cho việc tư vấn, phí phát hành cho phía Ngân hàng đầu tư, công ty chứng khoán, kế toán và các bên trung gian khác
- Quyền kiểm soát công ty bị phân tán: Việc các cá nhân hoặc tổ chức thậm chí là nhà đầu tư nước ngoài đều có thể sở hữu cổ phần của công ty phát hành, điều này ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến các quyền hành trong công ty
5. Có nên mua cổ phiếu IPO?
Câu trả lời là có và không.
Không có gì đảm bảo rằng mua cổ phiếu IPO sẽ giúp bạn kiếm được lợi nhuận cao. Rất nhiều trường hợp cổ phiếu tăng trần liên tục sau khi IPO, nhưng đó giảm sàn trong nhiều phiên tiếp theo khiến các nhà đầu tư “vào sau” trở tay không kịp.
Một ví dụ gần đây nhất là sự tăng trần giảm sàn của cổ phiếu TTA.
Một điều nữa là cổ phiếu trong những ngày đầu IPO rất khó mua bằng hình thức đặt lệnh thông thường, vì nếu tăng giá thì đa số chỉ có bên Dư mua là có lệnh, còn bên Dư bán thì không ai muốn bán cả.
Nhưng cũng có những cổ phiếu nếu bạn mua được từ những ngày đầu lên sàn thì giờ bạn đã trở nên giàu có. Các cổ phiếu có thể kể đến như MWG, VNM, VIC,…
Các nhà đầu tư nước ngoài thường đùa nhau bằng câu nói “Nếu bạn mua cổ phần của Google trong đợt IPO của nó, thì bây giờ bạn có thể thuê một người quản gia để search Google mọi thứ cho bạn”
Vì vậy, nếu bạn nắm đủ thông tin và đã nghiên cứu kỹ lưỡng về công ty sắp IPO, chấp nhận được rủi ro thì cổ phiếu IPO có thể dành cho bạn, còn nếu bạn chưa thỏa các điều kiện trên thì các thương vụ IPO chưa thật sự dành cho bạn, bạn có thể tham khảo và đầu tư vào các cổ phiếu khác chẳng hạn như các cổ phiếu Blue chip.
- Xem thêm: Tiền điện tử là gì?
Tổng kết
IPO là khi cổ phiếu của một công ty bắt đầu giao dịch trên thị trường chứng khoán.
IPO thường được xem là cơ hội đầu tiên để các nhà đầu tư cá nhân (như bạn) mua cổ phần của một công ty.
Các công ty IPO để huy động thêm vốn từ cổ đông đại chúng cũng như nâng cao danh tiếng, đánh bóng tên tuổi và thu hút nhân sự giỏi.
Cũng có một số công ty không muốn IPO vì một số áp lực như chi phí, điều kiện, giám sát và giảm quyền kiểm soát công ty.
Hy vọng với bài viết này sẽ giải thích giúp bạn một cách dễ hiểu nhất cho câu hỏi IPO là gì?. Cũng như các phương diện khác liên quan đến IPO. Qua đó, cung cấp thêm cho bạn kiến thức về chứng khoán trong hành trình đầu tư và chinh phục mục tiêu tài chính của bạn.
Bạn suy nghĩ gì về các thương vụ IPO? bạn đã từng mua cổ phiếu trong ngày IPO chưa và kết quả như thế nào? TnD Blog rất muốn lắng nghe chia sẻ từ bạn bằng cách để lại 1 bình luận bên dưới.
Nếu bạn thích bài viết này, hãy giúp chúng tôi chia sẻ nó đến bạn bè và các cộng đồng đầu tư nhé!
Đăng Ký Email Của Bạn Để Nhận Tin Tức Và Những Ưu Đãi Đặc Biệt
Cám ơn bạn! Bạn đã đăng ký thành công!
